Το βασικό για να κατανοηθεί τι είναι και πώς προκαλείται η ρήξη τένοντα του δικέφαλου βραχιόνιου μυ είναι να κατανοήσουμε την ανατομία και λειτουργία του. Ο δικέφαλος βραχιόνιο βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος του άνω άκρου ανάμεσα στον ώμο και τον αγκώνα και όπως λέει και το όνομα του αποτελείται από δυο κεφαλές, την μακρά και την βραχέα κεφαλή. Οι κεφαλές εκφύονται από την ωμοπλάτη και καταφύονται στον βραχίονα. Η λειτουργικότητά του μυ είναι η κάμψη το αγκώνα και ο υπτιασμό της άκρας χείρας. Με την σύσπασή του κλείνει «μαζεύει» το χέρι.
Όσον αφορά τη ρήξη του τένοντα του δικεφάλου έχουμε δυο περιπτώσεις, την μερική ρήξη και την ολική ρήξη με τη θεραπεία να είναι κατά βάση χειρουργική αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μόνο συντηρητική με τη φυσικοθεραπεία να παίζει σημαντικό ρόλο και στις δυο περιπτώσεις για την πλήρη αποκατάσταση του ασθενή. Συγκεκριμένα σε ασθενείς μεγάλης ηλικίας ή σε ασθενείς υψηλού κινδύνου αποφεύγεται το χειρουργείο όπως επίσης και όταν έχουν μερική ρήξη δηλαδή λιγότερο από το 50% του τένοντα. Οι κινήσεις που επηρεάζονται άμεσα σε περιπτώσεις ρήξης του δικέφαλου τένοντα είναι ο υπτιασμός και η κάμψη του αγκώνα όπου και υπάρχει μυϊκή αδυναμία και η φυσικοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει άμεσα σε αυτό με ειδικό πρόγραμμα ενδυνάμωσης και ασκήσεων.
Η ρήξη του δικεφάλου είναι σχετικά σπάνια(2-3 ασθενείς στους 100.000) και εμφανίζεται πιο πολύ σε άντρες 50-60 ετών που έχουν χειρωνακτική εργασία αλλά έχει και κάποιος παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής του όπως:
- Κάπνισμα
- Διαβήτης
- Συχνή χρήση κορτικοστεροειδών
- Υπερβολική άσκηση με χρήση σκευασμάτων αύξησης του μυϊκού όγκου
Μηχανισμός κάκωσης
Συνήθως η ρήξη του δικεφάλου προκύπτει από αποτέλεσμα δύναμης υπερέκτασης του αγκώνα.
Κλινική εικόνα
- Περιορισμός της κάμψης του αγκώνα και του υπτιασμού της άκρας χείρας λόγω πόνου
- Επώδυνο κλικ την ώρα του τραυματισμού
- Μειωμένη δύναμη στις κινήσεις της κάμψης και του υπτιασμού
- Οίδημα στο πρόσθιο μέρος του αγκώνα
- Προεξοχή σαν μπαλάκι στο πάνω μέρος του μπράτσου από τη συρρίκνωση του δικεφάλου , σημείο Ποπάυ
Διάγνωση
- Κλινική εικόνα
- Μαγνητική τομογραφία
- Διαγνωστικός υπέρηχος
- Hook test
Θεραπεία
- Χειρουργική και φυσικοθεραπεία
- Συντηρητική (φυσικοθεραπεία και λειτουργικός κηδεμόνας για 4-6 εβδομάδες)
Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει
- Τεχνικές κινητοποίησης manual therapy για αύξησης του εύρους κίνησης της άρθρωσης του ώμου
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης, στατικές, διατάσεις, ισομετρικές και ισοτονικές για τον αγκώνα και τον ώμο
- Χρήση θεραπευτικής ταινίας για διευκόλυνση της λειτουργικότητας του αγκώνα
- Πρόγραμμα ασκήσεων για το σπίτι με λάστιχα( επαναφορά στη δουλεία μετά από 3 εβδομάδες αλλά για πλήρη χρήση του αγκώνα και πλήρη επαναφορά της λειτουργικότητας χρειάζονται τουλάχιστον 8 εβδομάδες)
Ενδεικτικό πρόγραμμα αποκατάστασης
Οξεία φάση 1η εβδομάδα
- Συμβουλές για τις καθημερινές εργασίες και τη χρήση του χεριού
- Κηδεμόνας λειτουργικός
- Ασκήσεις εύρους κίνησης για την άρθρωση του ώμου
- Διατάσεις για τον ώμο:
Υποξύ στάδιο 2η εβδομάδα
- Συμβουλές για τις καθημερινές εργασίες και τη χρήση του χεριού
- Κηδεμόνας λειτουργικός
- Ασκήσεις εύρους κίνησης για την άρθρωση του ώμου
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης του στροφιαίου πετάλου του ώμο :
- Έξω και έσω στροφή του ώμου με 30° απαγωγή εικόνα 9
- Προσαγωγή ωμοπλατών στη πρηνή θέση εικόνα 10
- Μπουνιές ώμου στην ύπτια θέση εικονα 11
- Δικέφαλος και τρικέφαλος ενεργητικές ασκήσεις
Στάδιο ενδυνάμωσης από 3η εβδομάδα και μετά
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης ώμου και αγκώνα με λάστιχο
Πλειομετρικές ασκήσεις με την χρήση αρχικά και των δυο χεριών και μετά με το ένα
Ασκήσεις με βαράκια
Τελικό στάδιο αποκατάστασης- επαναφορά στις δραστηριότητες
- Συνέχεια με το πρόγραμμα της 3ης εβδομάδας
- Ασκήσεις προσομοίωσης ανάλογα τον στόχο της λειτουργικότητας του χεριού
- Επανεξέταση με τον φυσικοθεραπευτή