Ορισμός και αίτια της πάθησης
H Χονδροπάθεια Επιγονατίδας ή «Επιγονατιδομηριαίος πόνος» (PatelloFemoral pain syndrome) μια από τις πιο συχνές παθήσεις του γόνατος. Συγκεκριμένα, 70% των ασθενών με οστεοαρθρίτιδα γόνατος παρουσιάζουν και χονδροπάθεια γόνατος (Αhmed, 2020). Εμφανίζεται συχνά σε άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας (<40 χρονών), σε αθλητές, άτομα που αθλούντε συχνά και κυρίως σε γυναίκες με χαμηλό σχετικά βάρος (Crossley, 2016).
Η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και κυρίως σε λειτουργίες κάμψης του γόνατος πάνω από 45 μοίρες (Λύγισμα, βαθιά καθίσματα). Εμφανίζεται κυρίως μετά από δραστηριότητα που απαιτεί λύγισμα του γόνατος όπως χρήση σκαλοπατιών,βαθιά καθίσματα,ποδήλατο και μετά από παρατεταμένη καθιστική θέση με λυγισμένα γόνατα. Μπορεί να συνοδεύεται από οίδημα στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητο. Ακόμα μπορεί να παρατηρηθεί και αίσθημα τριγμού λόγω της επαναλαμβανόμενης τριβής που έχει ο χόνδρος της επιγονατίδας με το μηριαίο οστό. H χονδροπάθεια του γόνατος προσβάλει κυρίως τον χόνδρο της επιγονατίδας και κατά δεύτερο λόγο το χόνδρο των μηριαίων κονδύλων. Ο χόνδρος των κνημιαίων κονδύλων δεν είναι εύκολο να φθαρεί γιατί προστατεύεται από τους δύο μηνίσκους.
Στην παρακάτω εικόνα μπορούμε να δούμε αριστερά ένα υγιές γόνατο και δεξιά ένα γόνατο με χονδροπάθεια και φαίνεται χαρακτηριστικά η τριβή της επιγονατίδας (patella) με το μηριαίο οστό.
Άλλα αίτια εμφάνισης της χονδροπάθειας γόνατος μπορεί να είναι׃Η τριβή της επιγονατίδας με το μηριαίο οστό δημιουργείται συνήθως λόγω δυσκολιών σε αθλητικές δραστηριότητες αλλά και την καθημερινότητα. Αν εξελιχθεί στην πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε οστεοαρθρίτιδα της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.
- Βλαισότητα γόνατος
- Υψηλή θέση της επιγονατίδας
- Αβαθής τροχιλία μηριαίου (περιοχή του μηριαίου οστού που αρθρώνεται με την επιγονατίδα)
- Ανεπάρκεια έσω πλατέως μυός (τμήμα του τετρακέφαλου μυός)
- Πρηνισμός ποδιού (να πατάμε στραβά)
- Υπερβολική καταπόνηση, τραυματισμός
- Γενετική προδιάθεση για εκφύλιση χόνδρου
- Γενετική προδιάθεση για εκφύλιση χόνδρου και το μεγάλο σωματικό βάρος
Η σωστή διάγνωση της χονδροπάθειας γόνατος γίνεται με τη λήψη καλού ιστορικού, κλινική εικόνα και εξέταση. Όσον αφορά άλλες διαγνωστικές μεθόδους η χρήση μαγνητικής τομογραφίας (MRI) ή ακτινογραφίας έχουν βρεθεί να είναι οι πιο αποτελεσματικές εφόσον θέλουμε να δούμε τη σοβαρότητα της πάθησης
Αντιμετώπιση του «Επιγονατιδομηριαίου πόνου» (PatelloFemoral pain syndrome)
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την ακριβή αιτία της χονδροπάθειας και τη σοβαρότητα της βλάβης. Στα αρχικά στάδια αλλά και σε χρόνιες παθήσεις είναι συνήθως συντηρητική (μη χειρουργική) . Απαραίτητο είναι ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης με στόχο την λειτουργική αποκατάσταση και την επανένταξη του ασθενή στις καθημερινές του δραστηριότητες με τη σωστή καθοδήγηση του φυσικοθεραπευτή αλλά και η μείωση του πόνου με διάφορες τεχνικές φυσικοθεραπείας.
Στα πρώτα στάδια η αντιμετώπιση της πάθησης περιλαμβάνει׃
- Τροποποίηση άσκησης και καθημερινών δραστηριοτήτων (π.χ αποφυγή χρήσης σκαλοπατιών, βαθιών καθισμάτων)
- Χρήση αντιφλεγμονωδών, παγοθεραπεία, αποφόρτιση σε οξύ στάδιο κυρίως
- Αποφυγή κάμψης του γόνατος πάνω από 45 μοίρες
- Χρήση κατάλληλων ελαστικών επιγονατίδων και χρήση Kinesio tape με τη βοήθεια του φυσικοθεραπευτή σας
- Μείωση πόνου με τη χρήση βελονισμού, ηλεκτροθεραπείας, κινητοποίηση της άρθρωσης του γόνατος (manual therapy)
- Βελτίωση της κινητικότητας και ευλυγισίας της άρθρωσης με την χρήση κυλίνδρων μάλαξης (foam rollers) για την μείωση πιθανών συσπάσεων στους μύες με στόχο την καλή λειτουργία της περιτονίας
- Διόρθωση εμβιομηχανικών προβλημάτων με τη φυσικοθεραπεία
- Ενδυνάμωση τετρακέφαλου και ειδικά του έσω πλατέως μυός
- Βελτίωση ιδιοδεκτικότητας
Όταν χρειάζεται μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενέσιμες θεραπείες με Υαλουρονικό οξύ και PRP ώστε να μειωθεί η τριβή και να προστατευθεί ο χόνδρος. Αν τα παραπάνω αποτύχουν ή αν πρόκειται για προχωρημένη περίπτωση βλάβης ίσως χρειασθεί χειρουργική παρέμβαση.
